Recensie: L'Amour Duras van Maatschappij Discordia

●●○○○

 

L'AMOUR DURAS


MAATSCHAPPIJ DISCORDIA




Door Piet van Kampen, gezien 12 januari 2019

'Als je, voordat je eraan begint, voordat je gaat schrijven, enig idee had van wat je gaat schrijven, zou je nooit schrijven. Schrijven is proberen te weten te komen wat je zou schrijven als je schreef. Je weet het pas na afloop, van tevoren is het de gevaarlijkste vraag die je kunt stellen. Maar het is ook de meest gangbare. En je ontkomt er ook niet aan.'

De alinea hierboven (een tekstfragment dat ik heb onthouden van de voorstelling) is het eerste wat ik van Marguerite Duras lees. Tot nu toe - om nauwkeuriger te zijn tot het moment dat nu net voorbij is - had ik nog nooit iets van Duras gelezen.

Elk nadeel heb z'n voordeel, zoals de beroemde sententiedichter uit Betondorp al zei. Ik beleef de voorstelling L'Amour Duras puur, dus zonder dat ik wat de drie actrices (Margijn Bosch,
Annette Kouwenhoven en Miranda Prein) erin zeggen voortdurend kan vergelijken met de romans van Duras.

L'Amour Duras is zowel de negende van Discordia's serie Weiblicher Akt, als de eerste van een drieluik over de liefde zoals die door vrouwen wordt beschreven*.


In de vorige Weiblicher Akt, Dumas/LaDame/DeSade wordt Marguerite Gautier, het personage uit La Dame aux Camélias van Alexandre Dumas fils, gespeeld door twee actrices: Annette Kouwenhoven en Miranda Prein. De derde actrice, Maureen Teeuwen, speelt in die voorstelling de mannen: zowel Armand Duval als diens vader.
 

Dat L'Amour Duras me een stuk minder bevalt dan Weiblicher Akt 8 komt niet omdat Margijn Bosch nu de derde actrice is. Maar door de derde persoon. Want in het grootste deel van de voorstelling beginnen de zinnen met 'Ze zei' en 'Hij zei'. Of horen we zinnen als 'Hij trilt' en 'Ze zegt niets'.

Alle drie actrices vertolken hetzelfde vrouwelijke hoofdpersonage uit drie romans** van Marguerite Duras. Geen van de drie actrices speelt, zoals in Weiblicher Akt 8, de mannen. Of in dit geval de man. Want het gaat in L'Amour Duras vrijwel uitsluitend over de liefdesgeschiedenis van een blank meisje van vijftien met een meer dan tien jaar oudere schatrijke Chinese man die ze op de veerpont over de Mekong heeft ontmoet. Een liefdesgeschiedenis die zich afspeelt in wat toen nog Indochina heette.

Tussen de vorige alinea en die waaraan ik nu ben begonnen, heb ik De minnaar, de vertaling (door Marianne Kaas) van Marguerite Duras' roman L'amant gelezen. In die roman vermijdt Duras bij gesprekken het gebruik van het persoonlijk voornaamwoord ik. Dat levert dus zinnen op als 'Hij zegt: u bent met me meegegaan hier naartoe zoals u met ieder ander zou zijn meegegaan. Ze antwoordt dat ze dat niet kan weten, dat ze nog nooit met iemand is meegegaan naar een kamer.'

Het zou kunnen dat Duras voor de derde persoon heeft gekozen om het makkelijker te maken autobiografische gegevens te verwerken. Of dat inderdaad zo is, weet ik natuurlijk niet na het lezen van nog maar één van haar romans.

Maar dat Marguerite Duras, in ieder geval in L'amant, en mogelijk ook in haar andere werk, geen dialogen schrijft, verplicht de makers van L'Amour Duras natuurlijk niet om zich daaraan te conformeren. Het staat theatermakers vrij om hun eigen vertelvorm te kiezen. En ik denk dat het voor de voorstelling goed zou zijn geweest als ze dat hadden gedaan, als ze de teksten van Duras voor toneel hadden herschreven en een gedeelte ervan in dialogen hadden omgezet.

Want omdat geen van de drie actrices, al was het maar af toe, de minnaar speelt, ontbreekt het in L'Amour Duras (behalve bij de spaarzame uitstapjes naar de eigen ervaringen van de drie actrices) aan de spanning waarvoor dialogen hadden kunnen zorgen. En omdat de voorstelling zich inhoudelijk ook nog eens beperkt tot één enkele liefdesgeschiedenis blijft L'Amour Duras al met al nogal stug verteltheater. 


* De volgende voorstellingen van dit drieluik zullen gaan over Susan Sontag (Love Sontag) en Elfriede Jelinek (Liebe   Jelinek)
** Un barrage contre le Pacifique, L’amant en L’amant de la Chine du Nord.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Maatschappij Discordia

Geen opmerkingen:

Een reactie posten