●●●●○
AGE OF RAGE
ITA-ENSEMBLE & HOLLAND FESTIVAL, BL!NDMAN, LA VILETTE / IVO VAN HOVE
Door Piet van Kampen, gezien 27 juni 2021
Is een kraakheldere voorstelling waarin een hele stoet Griekse tragedies met veel vuur tot een bijna vier uur durend spektakel wordt gesmeed teleurstellend omdat er voor theaterwetenschappers en ervaren theaterbezoekers te weinig lagen in zitten of te weinig regievondsten? Of is zo'n voorstelling juist heel goed, omdat Van Hove daardoor die voorstelling ook toegankelijk maakt voor bovenbouwleerlingen van het vwo en 'het grote publiek'?
Laten we Age of Rage eens met die twee maten meten.
Ivo Van Hove rijgt in Age of Rage de mythologische verhalen over de vervloekte Atriden-familie aan elkaar. Verhalen waarin onder meer Agamemnon zijn dochter offert en Klytaimnestra haar man doodt en later zelf om zeep wordt geholpen door haar kinderen Orestes en Elektra. En knoopt daar de tragische geschiedenis van de Trojaanse koningin Hekabe en haar nageslacht aan vast.
Als ik de voorstelling zie - inmiddels gelukkig weer in een zaal vol toeschouwers - loopt het in Age of Rage mogelijk gesmeerder dan bij de anderhalve meter - première een week eerder. Vijf extra dagen om op elkaar ingespeeld te raken, geïnspireerd worden door een volle zaal, dat zal toch wel invloed hebben gehad op de interactie tussen de acteurs? En misschien ook wel op de samenhang tussen acteren, dansen en muziek.
Al voor de zaallichten doven, knettert het vuur en is Maarten Heijmans in de weer met een hakmes. De scène die daarop volgt, is overweldigend. Met oorverdovende death metal. En zingende en dansende acteurs, ondersteund door drie professionele dansers, vier eigenlijk, want kersvers ITA-acteur Jesse Mensah is ook een fenomenale danser.
De eerste woorden worden gesproken door Agamemnon (Hans Kesting): 'Geen geluid. Niet van vogels. Niet van de zee.' Rustig uitgesproken. Dat blijkt de voorbode van een voorstelling waarin met de tekst in een rustig tempo en op een heel duidelijke manier het verhaal wordt verteld over wraak die wraak genereert. Datzelfde verhaal wordt, wat abstracter, ook in dans uitgebeeld, en nog weer wat abstracter met de soundtrack (vooral percussie), het lichtplan en de scenografie.
Met de blik van een verwende toneelkijker heb ik wel wat kritiek. Ilke Paddenburg bijvoorbeeld die in een van de mooiste scènes, als Ifigenia in de armen van haar vader en moeder, perfect maat houdt in haar stille spel, heeft vlak daarvoor haar 'stille spel' enorm overdreven met veel te lang aangehouden gebaartjes om Ifigenia's angst om geofferd te worden uit te beelden.
En waar Janni Goslinga (als Hekabe), Maria Kraakman (als Kassandra) en Majd Mardo (als Orestes) met succes hebben gezocht naar een voor hun personage passende, gelaagde en prikkelende manier van acteren, hebben Hélène Devos (als Elektra) en Gijs Scholten van Aschat (als Menelaos) zo te zien hun cruise control aangezet. Wat bij de eerste leidt tot acteren met voortdurend gierende banden, en bij de tweede tot een tot bumperkleven provocerende gemakzucht.
Even
voor de duidelijkheid: kritiek op acteren en op acteurs is eerst en
vooral kritiek op de regisseur, want die heeft die manier van acteren
gevraagd, of op z'n minst getolereerd.
Er zijn dus wel wat kanttekeningen te plaatsen.
Maar als ik de andere meetlat erbij neem, en dat is voor een afgewogen oordeel over een voorstelling nodig, en reflecteer op wat de makers mogelijk hebben beoogd. Dan zie ik een heel toegankelijke voorstelling. Maar ook een voorstelling die visueel ongelooflijk rijk is. Vooral door de extra's die de heldere choreografie en het steeds weer vernuftig gecreëerde toneelbeeld (met oog voor diagonalen en diepte) aan de tekstregie van Van Hove toevoegen.
Het zou me dan ook niet verbazen als Age of Rage, die Ivo Van Hove samen met scenograaf Jan Versweyveld, choreograaf Wim Vandekeybus en componist Eric Sleichim heeft gemaakt, ook internationaal succesvol zal blijken te zijn.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: ITA-Ensemble
