Recensie: Weibliche Akt 10 – Liebe Jelinek van Maatschappij Discordia / De Roovers

●●●●○

 

WEIBLICHE AKT 10 - LIEBE JELINEK

MAATSCHAPPIJ DISCORDIA / DE ROOVERS

 

 

Door Piet van Kampen, gezien 22 februari 2020

Liebe Jelinek is de tiende in een serie voorstellingen van Maatschappij Discordia vanuit het perspectief van de vrouw. In eerdere voorstellingen in die reeks was dat soms met teksten van verschillende schrijvers, andere keren met vanuit het vrouwelijk perspectief herschreven klassiekers, zoals Iokaste (gebaseerd op Oedipous Rex van Sophocles) of Mevrouw Macbeth (gebaseerd op Macbeth van Shakespeare).

Behalve de tiende voorstelling in de serie Weibliche Akt is Liebe Jelinek na L'amour Duras ook de tweede in een drieluik over de liefde zoals die door vrouwelijke auteurs wordt beschreven.*

'Liefde kan alleen bestaan tussen gelijken en is daarom onmogelijk tussen man en vrouw, jammer dat ik niet lesbisch ben.’ Dat zegt de Oostenrijkse schrijfster die van provocerende uitspraken houdt en waarvan de naam in de voorstelling geen enkele keer wordt genoemd. Want Annette Kouwenhoven en Miranda Prein (van Maatschappij Discordia) en Sara De Bosschere (van De Roovers) verwijzen naar Elfriede Jelinek alleen met 'Zij met die kapitalen (hoofdletters)' of 'Zij die er niet is, en misschien ook niet komt, want ze wil niet bekeken worden'.

Jan Joris Lamers zorgt voor de intermezzi. Meestal door de muziek te starten (onder andere van Bl!ndman), soms door de takkenbossen in het sprookjesbos te verplaatsen. Of door een paar zinnen voor te lezen uit een krantenartikel over het schilderij Narcissus van Caravaggio, voorafgaand aan de scène over de vrouw die, als ze in het water kijkt, uitroept: 'Nee! Het gezicht van mijn moeder!'

Een steeds terugkerende zin in de voorstelling is: 'Je gaat toch niet zó naar buiten!'
Want Liebe Jelinek gaat vooral over de liefde en de relatie tussen moeders en dochters.

De rode draad in de voorstelling is een sprookje over de dertienjarige tweeling Dessous en Dessus (en de avonturen van die tweeling met het blauwe vogeltje, de beer, de prins, en klusbedrijf Jager & Zn). Dat sprookje, waarin de drie actrices ook hun eigen verhouding met hun moeder hebben verweven, wordt afgewisseld met vraag-antwoord gesprekken:

Prein: 'Schrijven in plaats van leven?'
Kouwenhoven: 'Is dat zielig?'
De Bosschere: 'Ben ik van de ander als een ander naar me kijkt?'

Steeds wordt na zo'n gesprek, waarvan de teksten heel dicht bij Jelinek blijven, de draad van het sprookje weer opgepakt. Het is een formule die heel goed werkt. Liebe Jelinek is een van de beste in de serie Weibliche Akt die ik heb gezien. Een aanrader.

* De volgende voorstelling van dit drieluik zal gaan over Susan Sontag (Love Sontag)

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Maatschappij Discordia

Recensie: Wolven huilen niet alleen van Frascati Producties / Charli Chung

●●○○○

WOLVEN HUILEN NIET ALLEEN

 

FRASCATI PRODUCTIES / CHARLI  CHUNG

 

 

Door Piet van Kampen, gezien 20 februari 2020

Een verhaal naspelen waarin verhalen worden nagespeeld. Zonder het oorspronkelijke verhaal – de 'documentaire' The Wolfpack van van Crystal Moselle – kritisch te bevragen. Zonder echt andere invalshoeken te kiezen dan Moselle deed in haar 'documentaire'. Zonder het thema in een breder verband te trekken.

Zes broers met lang haar, zwarte kleding en een Sanskriet naam zijn door hun vader thuis opgesloten in een appartement in New York. Die vader, een Peruaanse ex-hippie met sektarische religieuze ideeën en een alcoholprobleem, vond het buiten te gevaarlijk voor ze. Hun moeder gaf ze thuis onderwijs.

Totdat ze ontsnappen en ze filmer Crystal Moselle tegen het lijf lopen, kennen de broers de wereld alleen door de duizenden films die hun vader thuis bewaarde op dvd of video. Ze kunnen hele scènes uit onder meer Reservoir Dogs en Pulp Fiction woord voor woord naspelen, in eigengemaakte filmkleding en met props van karton. Voor de documentaire van Moselle spelen ze dat nog een keer na.

In Wolven huilen niet alleen spelen vijf acteurs vervolgens The Wolfpack na. Een van de vijf speelt een tweeling. Een van de anderen sporadisch de vader, of het zevende kind, een meisje met een verstandelijke handicap. Met alle twijfel over de authenticiteit van Moselle's documentaire hebben regisseur Chung en tekstschrijver Don Duyns niets gedaan. Ook hebben ze op geen enkele manier geprobeerd het door ouders om religieuze redenen opsluiten van kinderen in een breder perspectief te plaatsen.

Stel je een van de acteurs voor die een geslaagde imitatie op zijn repertoire had van de manier waarop wijlen prins Bernhard sprak, of Johan Cruijff. Dat dus. Maar dan met vijf acteurs die Amerikaanse acteurs in Amerikaanse films imiteren. Veel meer is Wolven huilen niet alleen niet. 

Leuk misschien voor een filmquiz, maar als theatervoorstelling is Wolven huilen niet alleen een overbodige exercitie.

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Frascati Producties

Recensie: La Plaza van El Conde de Torrefiel / Tanya Beyeler & Pablo Gisbert

●●●●●

 

LA PLAZA

 

EL CONDE DE TORREFIEL / TANYA BEYELER & PABLO GISBERT

 

Door Piet van Kampen, gezien 4 februari 2020

In de meeste voorstellingen vullen geluid, tekst en beeld elkaar aan om op die manier bij te dragen aan wat de makers willen zeggen. Maar niet in La Plaza. Nooit eerder zag ik een voorstelling waarin woorden, beeld en soundscape op zo'n geraffineerde, ontregelende, en niet parallelle manier worden ingezet als in La Plaza. En waarin ze elkaar toch, juist door die asynchrone collage, versterken.

Het woordeloze maar gloedvolle en bloemrijke openingsbeeld van de voorstelling met de daarbij horende soundscape is van grote schoonheid. Maar de ongebruikelijke duur daarvan blijkt, vanavond in ieder geval, zowel tot contemplatie als tot wrevel te kunnen leiden. 

Met trage gechoreografeerde bewegingen tonen de acteurs en de figuranten hierna in scènes op een plein wat ik zal zien, als ik, na een voorstelling die 365 dagen heeft geduurd simultaan in 365 steden, de schouwburg zal verlaten. Want de tekst van La Plaza verandert mij van een toeschouwer in een personage in de toekomst.

In deze voorstelling van El Conde de Torrefiel uit Barcelona, waarin die toekomst wordt getoond in een heden dat onontkoombaar voortkomt uit het verleden, is geen woord Spaans of Catalaans te horen. Na een minuut of tien klinkt vanavond de enige gesproken tekst. Een heel korte tekst. Uit de zaal. 'Komt er nog wat! Oplichters!' De spreker van die woorden blijft gewoon zitten.

Toch is er wel degelijk tekst in La Plaza. In het Nederlands en het Engels. En die tekst is zo getimed dat je steeds in de pauze na een tekstfragment de neiging hebt om erover te reflecteren, om dan bij een volgend fragment toch weer op een ander spoor te worden gezet. Een onwaarschijnlijk goede literair-filosofische tekst is het, van de hand van Pablo Gisbert.

Die literair-filosofische stukjes tekst worden geprojecteerd op het achterdoek. Waar ook dit op verschijnt "Je zult die voorstelling die 365 dagen heeft geduurd niet vergeten, zoals je niet vergeten bent wat je voelde toen je voor het eerst De roeping van Matteüs van Caravaggio zag, of toen je 2666 van Roberto Bolaño las".  

Wat je ervaart tijdens La Plaza, een voorstelling van anderhalf uur, zul je waarschijnlijk ook niet gauw vergeten. Mij zal het in ieder geval wel even bijblijven.

GEZIEN TIJDENS BRANDHAARDEN

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: El Conde de Torrefiel