●●●○○
4.48
DE ROOVERS & KUNST/WERK
Door Piet van Kampen, gezien 27 september 2023
4.48 Psychosis is de laatste theatertekst van Sarah Kane, die in 1999 op 28-jarige leeftijd zelfmoord pleegde. In Sarah Kane's tekst staan geen regie-aanwijzingen, een maker kan dus voor meerdere personages kiezen of voor een monoloog. In 2005 deed regisseur Olivier Provily dat laatste, en hij liet de actrice, Nanette Edens, ook nog eens volledig bewegingloos en monotoon de tekst zeggen.
Als theatermaker kiest Sara De Bosschere voor een monoloog plus. Want behalve De Bosschere zelf is er ook een danser op de speelvloer, Robson Ledesma (in een choreografie van Marc Vanrunxt). Ledesma herhaalt de eerste zinnen van de actrice, wat later neemt hij de cijfers van de 'Serial sevens test' voor zijn rekening. Maar in het overgrote deel van de voorstelling zwijgt hij en vult met bewegingen de woorden van de sprekende actrice aan.
De ik-figuur in 4.48 Psychosis kan geen formele gedachten meer vormen, niet meer voelen, is de tranen voorbij. Een monotone weergave van Kane's tekst is dus niet zo onlogisch. De Bosschere doet het anders, ze brengt de tekst zoekend, toont ook regelmatig het gevoel erachter, zowel het gevoel van de zoekende maker als van de ik-figuur. Vaak is dat laatste wanhoop, soms, na het opsommen van de medicatie bijvoorbeeld, cynisme (over de behandelingen van de psychiaters).
De tekst van Sarah Kane is poëtisch, maar ook strak gestructureerd en vaak heel direct, bijvoorbeeld daar waar ze preludeert op wat een jaar later werkelijkheid wordt: 'Please don't cut me up to find out how I died. I'll tell you how I died. One hundred lofepramine, forty five zopiclone, twenty five temazepam and twenty melleril. Everything I had. Swallowed. Slit. Hung.'
Het is jammer dat Sara De Bosschere een groot deel van de voorstelling achter of aan de achterkant van het grote kleed van schapenvachten blijft, niet zo dicht mogelijk bij het publiek komt. Omdat ze ook nog eens haar zoekende en tastende verhouding tot Kane's tekst tot het einde toe wil blijven uitdrukken, creëert ze naar mijn smaak teveel afstand tot de intieme en schrijnende woorden van Sarah Kane.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: De Roovers