Recensie: Niemandsland van Bellevue Lunchtheater/Eva Tijken

●●●●○

 

NIEMANDSLAND

 

BELLEVUE LUNCHTHEATER / EVA TIJKEN  

Door RiRo, gezien 28 mei 2017 

Een pianist is na veertien jaar terug in de stad waar hij woonde met zijn moeder en een dienstmeisje. Vanavond geeft hij een concert in het concertgebouw, vanmiddag heeft hij een afspraak met het dienstmeisje dat eenentwintig was toen hij wegging. Bij de oude vijgenboom. Bij hún oude vijgenboom. Achter hen is het kruis zichtbaar van het graf van de moeder die bijna een jaar geleden is gestorven.

Alwin Pulinckx en Anne-Chris Schulting die de pianist en het dienstmeisje spelen, kende ik al wel, ik heb ze allebei vaker zien spelen. Maar Niemandsland is voor mij zowel de eerste kennismaking met het werk van Eva Jansen Manenschijn (1991), die de tekst schreef, als met regisseur Eva Tijken (1987). Ik noteer die namen meteen, want ik ben behoorlijk onder de indruk. De spanningsboog is in Niemandsland perfect, op geen enkel moment zakt de voorstelling zelfs maar heel even in. De voorstelling die een uur duurt, is een uur spannend.

Centraal in het verhaal staat de rol die de inmiddels overleden moeder heeft gespeeld in de levens van de pianist, haar zoon, en van het dienstmeisje. Hij is nog steeds vol wrok: 'Ze zorgde dat we nooit aan elkaar gelijk konden zijn. Ik zat, jij stond'. En zij, wat later: 'Ze was als een moeder voor mij'.

Als de pianist en het dienstmeisje nu, veertien jaar later, nader tot elkaar willen komen, en dat willen ze, zal die banvloek 'ik zit, jij staat' moeten worden doorbroken. En dat gebeurt. In misschien wel de mooiste scène van de voorstelling. Hij zit aan de keukentafel, zij staat. Abrupt gaat hij staan. Daarna gaan ze allebei tegelijk zitten. In een woordeloze scène hebben ze ruimte gemaakt om het verleden achter zich te laten. Wat later doet hij een stap naar voren en zet de beweging in om haar te omhelzen. Ze aarzelt, en zegt dan: 'Ik geef om jou, maar niet op deze manier.'

Je zou de tekst van Jansen Manenschijn minimalistisch kunnen noemen. Zeker in het begin is Niemandsland zo weinig mogelijk expliciet: de personages hebben geen namen, de naam van de stad of het land waar het verhaal zich afspeelt wordt niet genoemd, er is in de stad sprake van een dreiging die niet nader wordt aangeduid. Regisseur Eva Tijken sluit zich bij dat minimalistische aan, ze laat de twee acteurs vooral in het begin heel ingehouden en haast bewegingloos spelen.

Het is dus aan de acteurs om ons wat er onder de oppervlakte van de tekst schuil gaat heel impliciet te laten voelen. Pas als de gevoelens van hun personages voor elkaar steeds heftiger worden, en het niet uiten ervan haast ondraaglijk, laten ze uiteindelijk, ogenschijnlijk ertegen vechtend, vooral met lichaamstaal toch meer expliciet die gevoelens zien. Niet makkelijk voor acteurs. Maar Alwin Pulinckx en Anne-Chris Schulting slagen wat mij betreft cum laude voor die moeilijke opdracht. 

  

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Bellevue Lunchtheater