●●●●○
CALIGULA
TONEELHUIS / GUY CASSIERS
Door RiRo, gezien 1 december 2015
De Romeinse keizer Caligula pleegde willekeurige moorden omdat hij een ideale wereld nastreefde. Hij negeerde waarschuwingen dat er een complot tegen hem werd beraamd en koos er bewust voor om door de samenzweerders gedood te worden. Een
zelfmoordterrorist dus. Caligula zocht zijn dood op dezelfde manier als een
idealistische moordenaar van nu die met getrokken wapens opzettelijk
het geweervuur van de politie tegemoet loopt.
Als Caligula
van Albert Camus in de regie van Guy Cassiers begint, zijn de senatoren in
hun perfect gestreken witte overhemden bijeen in het crisiscentrum.
Hun zwarte toga's hangen achter op het podium en zullen daar de hele voorstelling ongebruikt blijven hangen. Af
en toe gaat er een telefoon. Maar elke keer blijkt het om geruchten
te gaan. De senatoren wachten op nieuws over Caligula die nu al drie
dagen vermist is.
Na
de dood van zijn zus en minnares Drusilla heeft Caligula namelijk het
paleis verlaten. Als hij weer komt opdagen, is hij veranderd, hij
legt zich niet meer neer bij het feit dat de mens sterfelijk is, en
niet vrij. Hij dwingt zijn senatoren mee te gaan in een logica die
hij tot in het absurde doortrekt. Met de macht die hij als keizer heeft zal hij
van nu af aan met willekeurige moorden zijn omgeving gaan terroriseren, om via dat experiment het onmogelijke te bereiken, volledig vrij zijn.
De
intelligente vrijgelaten slaaf Helicon en Caligula's vroegere minnares Caesonia
zijn de enigen die tot het eind trouw blijven aan Caligula, ondanks zijn grillen en
zijn wreedheid. Alle senatoren wijzen de consequente maar
dodelijke logica van Caligula af. Maar alleen senator Cherea komt
daar, in misschien wel de mooiste dialoog van het stuk, oog in oog
met Caligula, openlijk voor uit.
Vanaf
het tweede bedrijf (het is dan drie jaar nadat Caligula met zijn gruwelijke experiment is begonnen) dragen de senatoren
verschoten oranje broeken en vale oranje hemden. Dat roept beelden op
van de gevangenen in Guantanamo Bay. En van de onthoofdingen door
Daesh (Isis). Daardoor is het onmogelijk om niet de link met de
actualiteit te zien.
Net
als bijvoorbeeld in zijn Hamlet
vs Hamlet
legt Guy Cassiers in zijn regie ook nu weer het accent bijna volledig
op de tekst. Dat vereist natuurlijk wel wat concentratie van het
publiek. Maar met zulke fantastische acteurs als Katelijne Damen als
Caesonia, Nico Sturm als Scipio, en Johan Van Assche als Cherea is
dat heel goed op te brengen. En het acteren van Tom Dewispelaere
als Helicon en Kevin Janssens als Caligula is zelfs puur
genieten.
De hele voorstelling is het zo goed als muisstil in de zaal van de
Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Slechts één keer wordt er even
gelachen. Dat is als Caligula een senator angst aanjaagt met een
banaan, op een manier die verwijst naar Bert en Ernie uit
Sesamstraat. Maar als Caligula wat later een fragment van Florent
van de Gentse noiserockband Raketkanon playbackt, wordt het weer heel stil.
Caligula
van Toneelhuis is een hele rijke voorstelling. Door de tekst, waarin
al twee historische lagen zitten (de tijd van Caligula en de tijd van Nazi-Duitsland). Door het fantastische acteren. Maar vooral omdat de
confrontatie met de realiteit van vandaag onontkoombaar is.
Het
eerste manuscript van Caligula
dateert van 1939. Maar Albert Camus herschreef het een aantal keer
voordat hij het uiteindelijk in 1944 publiceerde.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Toneelhuis
Geen opmerkingen:
Een reactie posten