●●●●○
TASSO
HET NATIONALE TONEEL
Door RiRo, gezien 18 september 2014
In een helder
geënsceneerde voorstelling plaatst regisseur Theu Boermans Goethe's
Torquato Tasso uit 1790 in het heden. Maar wel met
behoud van de nog steeds heel aangenaam klinkende versregels. Vijf
jonge acteurs moeten daarmee aan de slag (in een mooie vertaling van
Tom Kleijn). Dat gaat ze alle vijf goed af. En dan blijken ze, tot
mijn verrassing, ook nog eens meer dan redelijk te kunnen zingen.
Alfonso, de mecenas die
de dichter Tasso in zijn huis in Ferrara heeft opgenomen, is een
rijke internetondernemer. Tasso, een vrije, creatieve geest, komt
steeds meer op gespannen voet te staan met de rol die hij in dat huis
gedwongen wordt te spelen. Het stuk gaat dan ook vooral over de
afhankelijkheid van de kunst en de kunstenaar van geldschieters en
politici. Toen en nu. Boermans onderzoekt daarmee ook de relevantie
van Goethe's ruim tweehonderd jaar oude tekst voor de positie van de
kunstenaar en het publiek van vandaag.
Ik merk dat ik tijdens de
voorstelling vooral let op het acteren. Niet zo gek natuurlijk bij
een regie van Theu Boermans, acteursregisseur bij uitstek, en met alleen
maar jonge acteurs op de planken. Daarbij concentreer ik me op de
drie jonge acteurs die sinds kort in vaste dienst zijn bij het
Nationale Toneel.
Joris Smit heb ik al een keer of tien eerder zien spelen. Bij verschillende regisseurs. Heel goed vond ik hem als Heathcliff in Woeste Hoogten van Theater Artemis. Een rol waaraan veel geduw en getrek te pas kwam. Dat fysieke past heel goed bij hem. Ook voor Tasso maakt hij, op een iets bescheidener manier, gebruik van de expressiviteit van zijn lichaamstaal. En van zijn van nature al wat getormenteerd ogende mimiek.
Tasso is de dichter die
zich wil onttrekken aan de te grote invloed van zijn mecenas (Bram
Suijker), hij is de man vol emoties die in aanvaring komt met de
juist heel berekenende politicus Montecatino (een sterke rol van
Justus van Dillen), en ook de kunstenaar die iets opwindenders dan een
lauwerkrans verwacht van Alfonso's dochter. In het personage van de
gevoelsmens Tasso komen de kwaliteiten van Joris Smit dan ook goed
tot hun recht.
Bij Hannah Hoekstra, als
Eleonore, valt me niet alleen haar voorbeeldige dictie op. Die is bij
alle vijf overigens goed verzorgd. Maar daarnaast ook hoe ze door
alleen haar ogen te gebruiken de zaal iets duidelijk kan maken (ik
zie haar vanavond voor het eerst op toneel, kende haar tot nu toe
alleen van film). Ze kan die ogen als het ware van betekenis laten
veranderen, zodat ze alleen met dat expressiemiddel in 'het stille
spel' een dialoog aan kan gaan.
Sallie Harmsen speelt
anders. Moet ook anders spelen. Want haar personage, Leonore, de
dochter van de mecenas, is niet zo gezond. Ze is een beetje
neerslachtig. Om die zwakke gezondheid uit te beelden, neemt ze af en
toe medicijnen in. Met een beetje water. Dan is het wel duidelijk.
Vind ik. Ook nog pleisters op haar benen? Ik zit me dan toch af te
vragen of ze, Sallie dus, niet Leonore, zich die ochtend misschien
heeft gesneden bij het scheren. Sallie Harmsen acteert overigens
ondank die pleisters wel heel goed, heel subtiel.
Wat een mooie zinnen
schreef die Goethe trouwens. Ik mag er maar één kiezen? Dan kies ik
deze, omdat hij zo eenvoudig lijkt, maar toch iets ongrijpbaars
blijft houden: 'Kijk om je heen, zie de ander, en herken wie je
bent.'
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Het Nationale Toneel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten