Recensie: FRONT Polyphonie van Thalia Theater Hamburg en NTGent

●●●○○

FRONT POLYPHONIE

THALIA THEATER HAMBURG EN NTGENT

Door RiRo, gezien 24 september 2014

Duitse en Vlaamse acteurs als instrumenten in een orkest. Gekleed zoals orkestleden, in alleen zwart en wit. Met muziekstandaards voor zich. Een setting waarin regisseur Luk Perceval zijn acteurs noodzaakt nauwkeurig te luisteren. Niet alleen naar elkaar, maar ook naar de oorlogsgeluiden uit de metalen klankinstallatie aan de achterwand. En ze daardoor dwingt steeds weer nauwkeurig te timen wanneer en hoe ze hun tekst gaan zeggen.
 
Verschillende talen, verschillende verhalen en perspectieven, verschillende klanken en beelden. Een polyphonie die het publiek als een geheel van stemmen het lijden en de smart van de soldaten aan beide zijden van het front wil laten ervaren.
 
FRONT Polyphonie is daarmee een theatraal requiem voor de onbekende soldaat aan zowel de geallieerde als de Duitse kant van het front in de IJzervlakte, nog geen 40 kilometer van de schouwburg in Gent waar ik de voorstelling zie. De Duitse tekst gebaseerd op Im Westen nichts Neues uit 1929 van Erich Maria Remarque; de tekst van de geallieerden onder meer op Le Feu, het oorlogsdagboek van de Franse soldaat-vrijwilliger Henri Barbusse uit 1916.

Een opvallend onderdeel van FRONT Polyphonie zijn de steeds terugkerende dialogen tussen de naïeve Emiel Seghers, 'den nieuwen', en luitenant De Wit. Daarin wordt de tegenstelling tussen de Vlaamse boerenzonen, die in de voorste linies de dood werden ingejaagd, en hun Franstalige officieren gesymboliseerd. Maar het lijkt erop dat Perceval er iets te nadrukkelijk voor wil zorgen dat we sympathie gaan opbrengen voor de lieve zachtaardige soldaat Emiel (Oscar Van Rompay). En vooral niet voor de luitenant. Hij laat Steven Van Watermeulen, als de Franstalige luitenant, in ieder geval naar hartenlust schmieren.
 
Ondanks het indrukwekkende effect van de geluiden uit de enorme staalplaten (Ferdinand Förschen) en van de projecties van oorlogsbeelden (Philip Bussmann), ontkom ik er door de grote hoeveelheid woorden, in vier talen, niet aan om me vooral op de tekst te concentreren. FRONT Polyphonie blijft daardoor dan ook, voor mij, voornamelijk teksttheater. 
 
En omdat topacteur Burghart Klaussner en de andere Duitse en Vlaamse acteurs een groot deel van de voorstelling in een rij naast elkaar zitten, of naast elkaar staan, ervaar ik het, ondanks mijn bewondering voor Perceval als regisseur, en ondanks mijn bewondering voor de vakbekwaamheid van de acteurs, toch ook als vrij statisch theater. Theater dat inhoudelijk ook niet echt veel toevoegt aan wat er dit herdenkingsjaar al aan boeken en documentaires over de gruwelen in de loopgraven van de Grote Oorlog is verschenen.
 
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: NTGent