●●●○○
DE VERSCHRIKKELIJKE WITTGENSTEIN
BELLEVUE LUNCHTHEATER / ROELAND HOFMAN
Door Piet van Kampen, gezien 5 mei 2019
'Je moet niet een geladen geweer op het podium neerzetten als dat niet in het laatste bedrijf afgaat’, schreef Tsjechov ooit in een brief aan een beginnende toneelschrijver.
Een salontafel met drie ranke goudkleurige pauwen als ondersteuning. Op een ander tafeltje een vaas met pauwenveren. De symboliek lijkt duidelijk: we kijken naar de weelderige salon van een rijke familie. De voorstelling begint: een witgehandschoende butler stoft met een plumeau de tafeltjes en de pauwenveren af. De uitdrukking 'De butler heeft het gedaan' schiet meteen door mijn hoofd; een ongeschreven wet die zegt dat in whodunits een respectabel iemand als een butler het juist nooit gedaan kan hebben. Is wat we gaan zien in De Verschrikkelijke Wittgenstein een whodunit?
De pianist Paul Wittgenstein verloor in de Eerste Wereldoorlog zijn rechterarm. Hij kwam gelukkig uit een rijke Weense familie en kon zich dus permitteren om Ravel en andere componisten pianostukken voor alleen de linkerhand te laten schrijven. Voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, vluchtte de eenarmige pianist naar New York. Tot zover de feiten. Tekstschrijver (en regisseur) Roeland Hofman laat zijn fantasie de vrije loop over wat Paul Wittgenstein in 1951 meegemaakt zou kunnen hebben als 64-jarige pianoleraar van een 12-jarige tweeling uit een rijk Amerikaanse gezin.
Terwijl Wittgenstein de beleefde omgangsvormen uit zijn Weense jeugd nog steeds koestert, en zich ook nog steeds uitdrukt in nauwkeurig gecomponeerde volzinnen, slaan zijn verwende leerlingen Charlie en Matilda heel andere taal uit. In korte oneliners zetten de twee kinderen zich tegen Wittgenstein af. Om verlost te zijn van de vingeroefeningen die Wittgenstein hen opdraagt, smeedt de tweeling zelfs een plan om definitief van hun pianoleraar af te komen. De butler. Daar is hij weer. De butler biedt beide partijen een luisterend oor. En geraffineerde adviezen.
Als tekstschrijver zorgde Roeland Hofman met De Verschrikkelijke Wittgenstein voor een vernuftig opgebouwde en verrassende komedie. Met een verhaal waarin op egoïsme gebaseerde motieven (van de tweeling) en verheven waarden (van de pianoleraar) met elkaar conflicteren. Terwijl bij het acteren van Martijn Nieuwerf (als Paul Wittgenstein) en Tobias Nierop (als butler Stiglitz) het komische vooral zit in onderkoeld spel, laat Roeland Hofland, als regisseur, Isabelle Houdtzagers en Billy de Walle (de tweeling Matilda en Charlie) als contrast juist karikaturen van hun personages maken.
Dat laatste leidt ertoe dat wat Houdtzagers en De Walle na hun eerste scène laten zien nogal voorspelbaar is geworden. Jammer. Desondanks is De Verschrikkelijke Wittgenstein een onderhoudende en komische voorstelling. Wat - behalve aan de goede tekst - vooral te danken is aan Tobias Nierop en Martijn Nieuwerf. De eerste valt (als in eerste instantie alleen maar luisterende butler) meteen al op door zijn subtiele stille spel. En niet veel later laat ook Martijn Nieuwerf zien wat goed komediespelen inhoudt, dat het een vak is waarbij subtiliteit en een perfecte timing essentieel zijn.
Een salontafel met drie ranke goudkleurige pauwen als ondersteuning. Op een ander tafeltje een vaas met pauwenveren. De symboliek lijkt duidelijk: we kijken naar de weelderige salon van een rijke familie. De voorstelling begint: een witgehandschoende butler stoft met een plumeau de tafeltjes en de pauwenveren af. De uitdrukking 'De butler heeft het gedaan' schiet meteen door mijn hoofd; een ongeschreven wet die zegt dat in whodunits een respectabel iemand als een butler het juist nooit gedaan kan hebben. Is wat we gaan zien in De Verschrikkelijke Wittgenstein een whodunit?
De pianist Paul Wittgenstein verloor in de Eerste Wereldoorlog zijn rechterarm. Hij kwam gelukkig uit een rijke Weense familie en kon zich dus permitteren om Ravel en andere componisten pianostukken voor alleen de linkerhand te laten schrijven. Voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, vluchtte de eenarmige pianist naar New York. Tot zover de feiten. Tekstschrijver (en regisseur) Roeland Hofman laat zijn fantasie de vrije loop over wat Paul Wittgenstein in 1951 meegemaakt zou kunnen hebben als 64-jarige pianoleraar van een 12-jarige tweeling uit een rijk Amerikaanse gezin.
Terwijl Wittgenstein de beleefde omgangsvormen uit zijn Weense jeugd nog steeds koestert, en zich ook nog steeds uitdrukt in nauwkeurig gecomponeerde volzinnen, slaan zijn verwende leerlingen Charlie en Matilda heel andere taal uit. In korte oneliners zetten de twee kinderen zich tegen Wittgenstein af. Om verlost te zijn van de vingeroefeningen die Wittgenstein hen opdraagt, smeedt de tweeling zelfs een plan om definitief van hun pianoleraar af te komen. De butler. Daar is hij weer. De butler biedt beide partijen een luisterend oor. En geraffineerde adviezen.
Als tekstschrijver zorgde Roeland Hofman met De Verschrikkelijke Wittgenstein voor een vernuftig opgebouwde en verrassende komedie. Met een verhaal waarin op egoïsme gebaseerde motieven (van de tweeling) en verheven waarden (van de pianoleraar) met elkaar conflicteren. Terwijl bij het acteren van Martijn Nieuwerf (als Paul Wittgenstein) en Tobias Nierop (als butler Stiglitz) het komische vooral zit in onderkoeld spel, laat Roeland Hofland, als regisseur, Isabelle Houdtzagers en Billy de Walle (de tweeling Matilda en Charlie) als contrast juist karikaturen van hun personages maken.
Dat laatste leidt ertoe dat wat Houdtzagers en De Walle na hun eerste scène laten zien nogal voorspelbaar is geworden. Jammer. Desondanks is De Verschrikkelijke Wittgenstein een onderhoudende en komische voorstelling. Wat - behalve aan de goede tekst - vooral te danken is aan Tobias Nierop en Martijn Nieuwerf. De eerste valt (als in eerste instantie alleen maar luisterende butler) meteen al op door zijn subtiele stille spel. En niet veel later laat ook Martijn Nieuwerf zien wat goed komediespelen inhoudt, dat het een vak is waarbij subtiliteit en een perfecte timing essentieel zijn.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Bellevue Lunchtheater
Geen opmerkingen:
Een reactie posten