●●○○○
MOOI
MAATSCHAPPIJ DISCORDIA
Door Piet van Kampen, gezien 22 oktober 2021
Gerardjan Rijnders schreef Mooi in 1994 en regisseerde het bij wat toen nog Toneelgroep Amsterdam heette in 1995. Nu, ruim 27 jaar later, kijkt hij vanaf de achterste rij toe hoe Annette Kouwenhoven, Matthias de Koning en Miranda Prein met zijn tekst omgaan.
In Mooi doen twee geliefden pogingen om elkaar emotioneel te begrijpen en te bereiken. Dat doen ze vooral door elkaar uit te dagen met vragen en filosofietjes over taal, over woorden om precies te zijn. Zoals “Kan iets dat lelijk is ook mooi zijn?” Of “Kun je zeggen 'Ik kan kunnen'?”
Behalve de twee geliefden neemt af en toe ook een onduidelijk derde personage aan het gesprek deel. Zonder dat dat iets wezenlijks toevoegt. Dat personage* spreekt dan weer redelijk goed klinkend Engels (als Annette Kouwenhoven haar vertolkt), dan weer belabberd Engels (als Matthias de Koning dat doet).
Wat veel voorstellingen van Discordia zo interessant maakt, is de manier waarop bestaande teksten worden bevraagd, zoals bijvoorbeeld in de tien voorstellingen onder de noemer Weibliche Akt. In die voorstellingen werden belangrijke literaire teksten (bijvoorbeeld van Jelinek of Duras) of vaak gespeelde toneelteksten (Macbeth) én omgewerkt naar een vrouwelijk perspectief én becommentarieerd met aan de thematiek verwante 'persoonlijke' ontboezemingen van de acteurs.
Ik ken de tekst niet, niet zo gek bij een tekst die nooit wordt gespeeld. Maar ik neem aan dat Discordia Rijnders' Mooi zo goed als integraal speelt. En ze doen dat zonder de tekst echt te bevragen of te becommentariëren. Want het enige merkbare commentaar is het bij Discordia gebruikelijke stuivertje wisselen met de personages.
Door die, voor dit toneelgezelschap ongebruikelijke, onkritische speelwijze wordt de kwaliteit van de voorstelling dus wel erg afhankelijk van die van Rijders' tekst.
Ach, het is niet echt een straf om naar Rijnders' spielerei met taal te luisteren, want af en toe zit er wel een geestige vondst in of een tot heel even nadenken uitnodigend fragment. Maar uiteindelijk ontkom je toch niet aan de conclusie dat Mooi dan wel de pretentie heeft van een filosofische denkoefening, maar qua diepgang niet heel veel verder komt dan die van een tweemansbob. Dat Mooi de afgelopen 27 jaar op de plank is blijven liggen, is dan ook niet zo heel vreemd.
* Nadere informatie leert dat het om een Vietnamees dienstmeisje gaat, maar dat wordt in de voorstelling zelf niet duidelijk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten