●●●○○
KRAS
TONEELSCHUUR PRODUCTIES / PAUL KNIERIEM
Door Piet van Kampen, gezien 15 november 2018
Drie jaar leefde Marlies Heuer (1952) met het idee dat ze haar ernstige ziekte, de zeldzame beenmergaandoening MDS, mogelijk niet zou overleven. Maar sinds vorig jaar staat ze weer op de planken. Iets minder vast ter been dan voor haar ziekte, dat wel. Maar haar subtiele mimiek en haar perfecte tekstbehandeling zijn weer als vanouds. Dat bleek vorig jaar al in Uit de tijd vallen, een voorstelling naar het boek Uit de tijd vallen, een verhaal in stemmen van David Grossman uit 2012.
In Kras speelt Marlies Heuer een vrouw van tegen de zeventig bij wie elke nacht een inbreker wel de boel overhoop haalt maar nooit iets steelt. Of doet ze het zelf? Ze wijst elk aanbod van haar kinderen of hun partners om bij haar in huis te komen slapen steevast af: 'Weet je, alleen zijn kost een hele tijd om dat te leren, om daar plezier in te krijgen. Maar om het weer af te leren, dat gaat helemaal niet'.
Hoewel Kras, zijn afscheidsregie bij Toneelschuur Producties, niet de beste regie is die hij daar deed, is het wel een heel goede keuze van regisseur Paul Knieriem om het personage dat Heuer speelt ook in de mise-en-scène centraal te stellen. Met haar voeten iets verder uit elkaar dan gebruikelijk, en met een theekan in haar handen, staat Heuer. Ze beweegt nauwelijks. En als ze beweegt, is dat met traag roterende bewegingen van haar bovenlichaam. Toch kun je geen moment niet naar haar kijken. Juist door dat bijna onbeweeglijke acteren en door haar fenomenale mimiek speelt Heuer de rol van de door haar man verlaten Ina op een onvergetelijke manier.
Noteer dus maar alvast: genomineerd voor de Theo d'Or: Marlies Heuer voor haar rol als Ina in Kras van Toneelschuur Producties / Paul Knieriem.
Zowel Ina's man als haar oudste zoon zijn kunsthandelaar. Dat inspireerde Catharina Scholten tot een volledig in zwart-wit uitgevoerd decor waarin, naast het verspreid over de vloer liggende serviesgoed, een zeegezicht met vissersboot van Turner domineert. En waarin af en toe een 'laatste avondmaal' preludeert op de afloop.
Na vijf nachten waarin 'de dief of zoiets' in haar huis is geweest, volgen vijf dagen waarop Ina eigenlijk haar kinderen en hun partners bij elkaar wilde hebben om het over haar testament te hebben. Maar in hun gesprekken gaat het - soms expliciet maar vaker op een indirecte manier – vooral over verlaten worden, over alleen zijn.
Dochter Do (Malou Gorter), de oudste, is alleen 'omdat ze niets onderneemt', Manfred (Piet Kooij), de jongste, omdat hij autistische trekjes heeft. Theo (Jan-Paul Buijs) is zo bang voor het alleen zijn dat hij alvast een reservevriendin (Lindsay Zwaan) uit Australië heeft laten overkomen. En oudste zoon William (Tjebbo Gerritsma) kan niet voor zich houden dat hij 'een schrijnend verlangen heeft naar die ander'. 'Alsof het erfelijk is', verzucht Ina, 'letterlijk, letterlijk zo formuleerde pappa het toen'.
Judith Herzberg schreef Kras in 1988 op verzoek van Maatschappij Discordia, een jaar later werd het ook gespeeld door Toneelgroep Amsterdam. Kras is een tekst waarin vrij lang veel verborgen blijft. Opzettelijk. Het is een tekst waarin het thema vooral uit de venijnige opmerkingen van de kinderen en hun partners langzamerhand helder wordt. Van zo'n aanpak in literatuur of toneelteksten moet je houden. Maar ook als je daar niet echt een liefhebber van bent, mag je vanwege het meesterlijke acteren van Marlies Heuer deze voorstelling toch niet missen.
In Kras speelt Marlies Heuer een vrouw van tegen de zeventig bij wie elke nacht een inbreker wel de boel overhoop haalt maar nooit iets steelt. Of doet ze het zelf? Ze wijst elk aanbod van haar kinderen of hun partners om bij haar in huis te komen slapen steevast af: 'Weet je, alleen zijn kost een hele tijd om dat te leren, om daar plezier in te krijgen. Maar om het weer af te leren, dat gaat helemaal niet'.
Hoewel Kras, zijn afscheidsregie bij Toneelschuur Producties, niet de beste regie is die hij daar deed, is het wel een heel goede keuze van regisseur Paul Knieriem om het personage dat Heuer speelt ook in de mise-en-scène centraal te stellen. Met haar voeten iets verder uit elkaar dan gebruikelijk, en met een theekan in haar handen, staat Heuer. Ze beweegt nauwelijks. En als ze beweegt, is dat met traag roterende bewegingen van haar bovenlichaam. Toch kun je geen moment niet naar haar kijken. Juist door dat bijna onbeweeglijke acteren en door haar fenomenale mimiek speelt Heuer de rol van de door haar man verlaten Ina op een onvergetelijke manier.
Noteer dus maar alvast: genomineerd voor de Theo d'Or: Marlies Heuer voor haar rol als Ina in Kras van Toneelschuur Producties / Paul Knieriem.
Zowel Ina's man als haar oudste zoon zijn kunsthandelaar. Dat inspireerde Catharina Scholten tot een volledig in zwart-wit uitgevoerd decor waarin, naast het verspreid over de vloer liggende serviesgoed, een zeegezicht met vissersboot van Turner domineert. En waarin af en toe een 'laatste avondmaal' preludeert op de afloop.
Na vijf nachten waarin 'de dief of zoiets' in haar huis is geweest, volgen vijf dagen waarop Ina eigenlijk haar kinderen en hun partners bij elkaar wilde hebben om het over haar testament te hebben. Maar in hun gesprekken gaat het - soms expliciet maar vaker op een indirecte manier – vooral over verlaten worden, over alleen zijn.
Dochter Do (Malou Gorter), de oudste, is alleen 'omdat ze niets onderneemt', Manfred (Piet Kooij), de jongste, omdat hij autistische trekjes heeft. Theo (Jan-Paul Buijs) is zo bang voor het alleen zijn dat hij alvast een reservevriendin (Lindsay Zwaan) uit Australië heeft laten overkomen. En oudste zoon William (Tjebbo Gerritsma) kan niet voor zich houden dat hij 'een schrijnend verlangen heeft naar die ander'. 'Alsof het erfelijk is', verzucht Ina, 'letterlijk, letterlijk zo formuleerde pappa het toen'.
Judith Herzberg schreef Kras in 1988 op verzoek van Maatschappij Discordia, een jaar later werd het ook gespeeld door Toneelgroep Amsterdam. Kras is een tekst waarin vrij lang veel verborgen blijft. Opzettelijk. Het is een tekst waarin het thema vooral uit de venijnige opmerkingen van de kinderen en hun partners langzamerhand helder wordt. Van zo'n aanpak in literatuur of toneelteksten moet je houden. Maar ook als je daar niet echt een liefhebber van bent, mag je vanwege het meesterlijke acteren van Marlies Heuer deze voorstelling toch niet missen.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Toneelschuur Producties
Geen opmerkingen:
Een reactie posten