●●●○○
MEDEA'S KINDEREN
NTGENT / MILO RAU
Door Piet van Kampen, gezien 10 mei 2024
Het
is gruwelijk. Echt heel gruwelijk.
Amber Wiznitzer
die begin mei voor NRC naar Gent ging, lukte het niet om te blijven kijken:
'Wanneer indaalt dat op deze eerste horrordood nog vier zullen
volgen, zie ik me genoodzaakt iets te doen wat ik nog nooit vóór
het eind van een voorstelling heb gedaan. Ik verlaat de zaal.' *
Ik
zie Medea's kinderen in Amsterdam met de groene cast, dus met onder meer Juliette Debackere (2014) als verteller, Elias Maes (2013)
als kenner van de Griekse tragedies en Bernice Van Walleghem (2012) als
moordenaar.
De
voorstelling begint met een "nagesprek" onder leiding van Peter
Seynaeve. Vijf van de zes kinderen (doen alsof ze) reflecteren over wat ze net
gespeeld hebben. De zesde, Helena Van de Casteele (2010), is, horen we, nog aan het douchen. Na het echte slotdeel begrijpen
we de betekenis van die mededeling. Dit eerste deel van de voorstelling, het "nagesprek", is verhelderend. En geestig. Er wordt door het publiek vaak gelachen. Dan nog wel.
Het
doek gaat open voor het middendeel. Daarin wordt het klassieke
verhaal over Medea versneden met een
recentere filicide, die door Geneviève Lhermitte. In dit deel zien
we de zes kinderen vaak én live acteren én in door Peter Seynaeve live gefilmde beelden. Peter Seynaeve, op z'n knieën,
en de camera zijn dan steeds duidelijk zichtbaar.
Het
slotdeel duurt ongeveer een kwartier. In dat laatste deel blijkt dat
het klassieke verhaal over Medea voor Milo Rau vooral een kapstok was voor een van zijn favoriete theatrale middelen, het
re-enactment. In dit geval een realistisch re-enactment van een
vijfvoudige kindermoord in Nijvel.**
Net
als Amber Wiznitzer, die na de moord op het eerste van de vijf
kinderen de zaal verliet, vind ik het gruwelijke laatste kwartier van
Medea's kinderen onverdraaglijk. Om het desondanks vol te
houden, probeer ik vooral technisch te kijken. Wat mislukt. De
bloederige beelden van het doorsnijden van de vijf kelen spoken nog
steeds door mijn hoofd.
Het
is bedrog. Begrijpelijk. Maar wel bedrog.
Maar
daardoor zie ik wel dat het overvloedig gebruik van live streamen van wat
er op het podium gebeurt in het middendeel ook bedoeld was om ons te
conditioneren. Zodat we ervan uitgaan dat het realistisch overkomende gekrijs, gehijg en gestik van Juliette
Debackere en de vier anderen kinderen in het slotdeel live wordt gespeeld.
Maar de
vijf scènes in het slotdeel worden grotendeels 'gespeeld' en
'gefilmd' achter het kleine huisje op het podium, buiten ons blikveld. Na
elke moord wordt het bebloede lijk vanachter dat huisje naar het voor ons
wel zichtbare deel van het podium gedragen of gesleept. Na de vijfde en laatste
moord komt Seynaeve met zijn camera te tevoorschijn en filmt dat laatste
lijk. Het heeft er veel van weg dat dat vooral is bedoeld om te voorkomen dat we doorhebben dat het in dit deel voornamelijk om
vooraf opgenomen beelden gaat.
* Amber
Wiznitzer, NRC online 8 mei 2024, in de krant 10 mei 2024.
** Op
28 februari 2007 roept Geneviève Lhermitte haar vijf kinderen,
Yasmine (14), Nora (12), Myriam (9), Mina (7) en Mehdi (3), een voor
een bij zich en snijdt ze de keel door. De kinderen proberen zich te
verzetten, maar maken geen schijn van kans. Lhermitte wil daarna
zelfmoord te plegen, dat mislukt.
De
beelden van de lijkschouwingen hakken er bij de rechtszaak stevig
in. De juryleden moeten regelmatig wegkijken om het vol te houden.
Ook Lhermitte zelf trekt het op een bepaald moment niet meer:
“Stop, stop, stop. Ik kan het niet meer aanzien.” Ze wordt
veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
In
mei 2019 komt Lhermitte na twaalf jaar opsluiting vrij. Aan die
vrijlating is als voorwaarde verbonden dat ze de cel pas mag
verlaten wanneer er voor haar een plaats vrijkomt in een gesloten
psychiatrische instelling. Daar wordt vier jaar later haar aanvraag
voor euthanasie gehonoreerd. Op 28 februari 2023, precies zestien
jaar na haar vijfvoudige filicide, sterft ze.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: NTGent