Recensie: Medea van Toneelgroep Amsterdam/Simon Stone

●●●●○

 

MEDEA

 

TONEELGROEP AMSTERDAM / SIMON STONE 


Door RiRo, gezien 16 december 2014


Ze heet Anna en maakt geen toverdrank maar medicijnen. Anna is namelijk arts, en werkzaam bij een farmaceutisch bedrijf. Simon Stone (tekst en regie) gaat uit van het thema van Medea van Euripides, maar baseert zich vooral op het waargebeurde verhaal van de Amerikaanse arts Debora Green die eind vorige eeuw poogde haar man te vergiftigen en twee van haar kinderen doodde. Stone maakte tijdens het repetitieproces, in gesprekken met de acteurs, de tekst, die Vera Hoogstad en Peter van Kraaij vervolgens in het Nederlands vertaalden. 

De Medea van de Australiër Stone (hij is pas dertig maar nu al een veelgevraagd regisseur) is wat stijl betreft minder heftig dan zijn Engelstalige Thyestes, die ik zag tijdens het Holland Festival van vorig jaar. Dat was een voorstelling in een enorm tempo, die me trof als een mokerslag. Maar ook zijn Medea komt aan. Wat rustiger opgebouwd dan Thyestes, maar ondertussen ook heel confronterend.

Als Anna terugkomt uit de kliniek, waar ze was opgenomen omdat ze haar echtgenoot Lucas probeerde te vergiftigen, wil ze haar oude leven weer oppakken. Ze wil Lucas terugveroveren op zijn jonge vriendin Clara, en met hem en hun twee zoons weer een gezin vormen. Én ze wil weer aan de slag in het farmaceutisch bedrijf dat geleid wordt door Christopher, de vader van Clara. 
 
Van het begin af aan wijzen zowel haar echtgenoot als haar werkgever dat af. Het duurt even voordat die waarheid volledig tot Anna doordringt. Maar als dat eenmaal zover is, leidt dat tot vijf lijken op het podium.

Een van de meest ervaren Nederlandse toneelrecensenten merkt in zijn bespreking van Medea op: Samen proberen ze de draad weer op te pakken maar het lukt niet.* Samen? De verklaring voor de wanhoop van Anna is nou juist dat ze dat niet sámen proberen, maar dat zij dat tegen beter weten in wel wil, terwijl Lucas haar van meet af aan duidelijk maakt dat er wat hem betreft geen sprake kan zijn van zo'n doorstart.

En dan Marieke Heebink. Ze is al weer enige tijd in bloedvorm: Persona, De Pelikaan, Een bruid in de morgen. Als haar vertolking van Anna in Medea niet tot een nominatie voor de Theo d'Or leidt, eet ik mijn hoed op.
 
* Hein Janssen, Medea, in de Volkskrant van 15 december 2014

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Toneelgroep Amsterdam

Recensie: Maria Stuart van Toneelgroep Amsterdam & Toneelhuis

●●●●○

MARIA STUART

TONEELGROEP AMSTERDAM & TONEELHUIS 


Door RiRo, gezien 10 december 2014


Spannend. Hoe zal Jip van den Dool, de debuterende jonge acteur van Toneelgroep Amsterdam het doen? Als de voorstelling van start gaat, om twintig over acht, vijf minuten later dan was aangekondigd, zit hij op de bank. Maar dat duurt niet lang, al snel laat regisseur Van Hove hem opstaan, heen en weer lopen, en wat eenvoudige handelingen verrichten. 
 
Want steeds als er een brief verstuurd wordt, of wordt ontvangen, door zijn koningin, Elisabeth l, en dat gebeurt heel vaak, gaat dat via zijn handen en via zijn binnenzak. Maar wanneer gaat hij wat zeggen? Hoe zal de stem van Van den Dool klinken? 
 
Pauze.

Voor de pauze hebben we iets merkwaardigs meegemaakt. Plotseling maken Chris Nietvelt (Elisabeth l) en Maarten Heijmans (Mortimer) synchrone dansbewegingen. Daarna, in de rest van de voorstelling, geen dans meer. Chris Nietvelt maakt helemaal aan het eind, in vol koninginnenornaat, weliswaar wat bewegingen die de aanwijzingen van een choreograaf doen vermoeden. Maar daar blijft het bij. Uiterst merkwaardig dat duet van Nietvelt en Heijmans. 
 
Eindelijk is het zo ver. Jip van den Dool zegt als Wilhelm Davison zijn eerste woorden. Ik werp een blik op mijn horloge. Het is één minuut over half elf, ruim een half uur voor het einde. Ik vind dat het verdomd goed klinkt. Maar dat komt natuurlijk omdat ik er zo op gespitst ben. Eigenlijk klinkt het alsof hij al jaren meeloopt bij Toneelgroep Amsterdam.

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Toneelgroep Amsterdam

Recensie: The Marx Sisters van De Koe & tg Stan

●●●○○

THE MARX SISTERS

DE KOE & TG STAN


Door RiRo, gezien 9 december 2014


In 1889 hield de politiek actieve Eleanor Marx in Hyde Park een toespraak. Onder het publiek haar zus Laura. In aanwezigheid van honderdduizend stakende arbeiders laat schrijver Willem de Wolf de twee met elkaar in gesprek gaan. Maar zo begint de voorstelling The Marx Sisters niet. Die begint (en eindigt) in Triëst, waar De Wolf na het lezen van Liefde en kapitaal van Mary Gabriels, een boek over het familieleven van Karl Marx, op het idee kwam.

In The Marx Sisters wisselen het spelen van historische gebeurtenissen, het vertellen over de twijfels bij het spelen, uitweidingen over de totstandkoming van het stuk, én filosofische beschouwingen (van vooral De Wolf zelf) elkaar af. Die wisselingen zorgen voor de sterkste scènes, en die zitten vooral in het begin. Tegen het einde trekt De Wolf zich steeds meer terug, en spelen Natali Brood en Sara De Roo nog alleen maar de twee zussen. Jammer.

Dat vind niet iedereen. Ron Rijghard had zelfs liever gezien dat De Wolf voor een volledig conventionele aanpak had gekozen. Terwijl Vincent Kouters, net als ik, de uitstapjes uit de rollen juist positief waardeert.

Rijghard in NRC Handelsblad van 23 oktober: 'De actrices zijn het best als ze (…) als zussen in discussie gaan. (...) De kunstmatigheid van het in en uit hun rol stappen houdt de voorstelling op aftand. De Wolf (…) schreef een levendig documentair stuk dat twee fascinerende, want ongrijpbare vrouwen blootlegt. Die hadden een conventionelere aanpak best verdragen.' 
 
Kouters in de Volkskrant van 24 oktober: 'Maar het mooiste zijn de vele persoonlijk zijpaden die de spelers bewandelen. Zoals het moment waarop De Wolf vertelt over zijn angst om (tegen zijn ouders) zonder voorbehoud uit te komen voor zijn intellectuele verlangens.'

The Marx Sisters van De Koe en tg Stan begint heel sterk, met veel uitweidingen dus, maar verliest in de loop van de voorstelling wat aan zeggingskracht. Vooral het laatste half uur mis ik de zijpaden, het meest de filosofische interrupties van De Wolf. 
 
Van zijn zeven kinderen waren er nog twee in leven toen Karl Marx in 1883 overleed. Over die twee, Laura (1845-1911) en Eleanor (1855-1898), schreef Willem de Wolf zijn stuk.
 
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: tg Stan