●●●○○
MEDEA'S KINDEREN
NTGENT / MILO RAU
Door Piet van Kampen, gezien 10 mei 2024
Het is gruwelijk. Echt heel gruwelijk.
Amber Wiznitzer die begin mei voor NRC naar Gent ging, lukte het niet om te blijven kijken: 'Wanneer indaalt dat op deze eerste horrordood nog vier zullen volgen, zie ik me genoodzaakt iets te doen wat ik nog nooit vóór het eind van een voorstelling heb gedaan. Ik verlaat de zaal.' *
Ik zie Medea's kinderen in Amsterdam met de groene cast, dus met onder meer Juliette Debackere (2014) als verteller, Elias Maes (2013) als kenner van de Griekse tragedies en Bernice Van Walleghem (2012) als moordenaar.
De voorstelling begint met een "nagesprek" onder leiding van Peter Seynaeve. Vijf van de zes kinderen (doen alsof ze) reflecteren over wat ze net gespeeld hebben. De zesde, Helena Van de Casteele (2010), is, horen we, nog aan het douchen. Na het echte slotdeel begrijpen we de betekenis van die mededeling. Dit eerste deel van de voorstelling, het "nagesprek", is verhelderend. En geestig. Er wordt door het publiek vaak gelachen. Dan nog wel.
Het doek gaat open voor het middendeel. Daarin wordt het klassieke verhaal over Medea versneden met een recentere filicide, die door Geneviève Lhermitte. In dit deel zien we de zes kinderen vaak én live acteren én in door Peter Seynaeve live gefilmde beelden. Peter Seynaeve, op z'n knieën, en de camera zijn dan steeds duidelijk zichtbaar.
Het slotdeel duurt ongeveer een kwartier. In dat laatste deel blijkt dat het klassieke verhaal over Medea voor Milo Rau vooral een kapstok was voor een van zijn favoriete theatrale middelen, het re-enactment. In dit geval een realistisch re-enactment van een vijfvoudige kindermoord in Nijvel.**
Net als Amber Wiznitzer, die na de moord op het eerste van de vijf kinderen de zaal verliet, vind ik het gruwelijke laatste kwartier van Medea's kinderen onverdraaglijk. Om het desondanks vol te houden, probeer ik vooral technisch te kijken. Wat mislukt. De bloederige beelden van het doorsnijden van de vijf kelen spoken nog steeds door mijn hoofd.
Het is bedrog. Begrijpelijk. Maar wel bedrog.
Maar daardoor zie ik wel dat het overvloedig gebruik van live streamen van wat er op het podium gebeurt in het middendeel ook bedoeld was om ons te conditioneren. Zodat we ervan uitgaan dat het realistisch overkomende gekrijs, gehijg en gestik van Juliette Debackere en de vier anderen kinderen in het slotdeel live wordt gespeeld.
Maar de vijf scènes in het slotdeel worden grotendeels 'gespeeld' en 'gefilmd' achter het kleine huisje op het podium, buiten ons blikveld. Na elke moord wordt het bebloede lijk vanachter dat huisje naar het voor ons wel zichtbare deel van het podium gedragen of gesleept. Na de vijfde en laatste moord komt Seynaeve met zijn camera te tevoorschijn en filmt dat laatste lijk. Het heeft er veel van weg dat dat vooral is bedoeld om te voorkomen dat we doorhebben dat het in dit deel voornamelijk om vooraf opgenomen beelden gaat.
* Amber Wiznitzer, NRC online 8 mei 2024, in de krant 10 mei 2024.
** Op 28 februari 2007 roept Geneviève Lhermitte haar vijf kinderen, Yasmine (14), Nora (12), Myriam (9), Mina (7) en Mehdi (3), een voor een bij zich en snijdt ze de keel door. De kinderen proberen zich te verzetten, maar maken geen schijn van kans. Lhermitte wil daarna zelfmoord te plegen, dat mislukt.
De beelden van de lijkschouwingen hakken er bij de rechtszaak stevig in. De juryleden moeten regelmatig wegkijken om het vol te houden. Ook Lhermitte zelf trekt het op een bepaald moment niet meer: “Stop, stop, stop. Ik kan het niet meer aanzien.” Ze wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
In mei 2019 komt Lhermitte na twaalf jaar opsluiting vrij. Aan die vrijlating is als voorwaarde verbonden dat ze de cel pas mag verlaten wanneer er voor haar een plaats vrijkomt in een gesloten psychiatrische instelling. Daar wordt vier jaar later haar aanvraag voor euthanasie gehonoreerd. Op 28 februari 2023, precies zestien jaar na haar vijfvoudige filicide, sterft ze.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: NTGent
