●●●●○
DE KONING STERFT
TONEELSCHUUR PRODUCTIES / OLIVIER DIEPENHORST
Door Piet van Kampen, gezien 24 januari 2019
Je zou Le Roi se meurt, het stuk uit 1962 dat Eugène Ionesco (1909-1994) schreef toen hij ernstig ziek was, een handleiding voor het sterven kunnen noemen. In een interview erover zegt hij: 'We zouden elkaar moeten kunnen helpen sterven. Het lijkt mij onze belangrijkste opdracht, aangezien we allemaal stervenden zijn die weigeren te sterven. Dit stuk is een poging tot een les in sterven.'
De koning sterft van Toneelschuur Producties / Olivier Diepenhorst wordt gespeeld op en rond veertien door Marc Warning ontworpen houten traptreden. Veertien stoffige treden zijn er voor de koning nog te gaan. Want over anderhalf uur, aan het eind van de voorstelling, zal de koning dood zijn. Koningin Marie, zijn tweede echtgenote, heeft moeite dat te aanvaarden: 'Zeg het hem voorzichtig, alstublieft. Neem er alle tijd voor.' Maar Koningin Marguerite, zijn eerste echtgenote, is resoluut: 'We hebben geen tijd om er tijd voor te nemen.'
Regisseur Diepenhorst kiest ervoor om Ionesco's stuk niet met zes maar met vier acteurs te spelen: Abke Haring is de koning, Krisjan Schellingerhout en Imke Smit zijn de koninginnen, en Jip van den Dool de wachter. Door het weglaten van de bijrollen focust Diepenhorst vooral op het absurde in enge zin: op het feit dat sterven inherent is aan het leven, en dat het van wijsheid getuigt je daar elke dag rekenschap van te geven. 'De eerste dag vijf minuten', zoals koningin Marguerite aanraadt, 'de tweede tien', enzovoorts.
In de recente regies van Diepenhorst neemt muziek een belangrijke plaats in. Ook nu, in De koning sterft, is dat zo. De acteurs gebruiken in de loop van de voorstelling een grote gong als muziekinstrument. Jip van den Dool - die samen met Pim van den Heuvel verantwoordelijk is voor de composities - tovert daarnaast ook nog muziek uit onder meer een drumcomputer en twee synthesizers. De voor een groot deel live gecreëerde soundscape speelt in De koning sterft een wezenlijke rol.
In zijn rol als wachter heeft Van den Dool minder kans om uit te blinken. Hetzelfde geldt voor Imke Smit als de naïeve tweede echtgenote van de koning die 'alleen maar kan lachen en huilen'. Uitblinken kan Abke Haring als koning natuurlijk wel. En dat doet ze. Met een bleek gezicht en wankele bewegingen zet ze de stervende koning op een fenomenale manier neer. Door een veranderende manier van praten en met haar lichaamstaal laat ze de opeenvolgende fases op weg naar het einde zien: van ontkenning, via boosheid, angst en onmacht, tot de uiteindelijke acceptatie.
Ook Krisjan Schellingerhout als de liefdevolle, maar noodzakelijkerwijs strenge, koningin Marguerite schittert. Met zijn subtiele stille spel laat hij zien wat er in iemand omgaat die de taak heeft een stervende naar die acceptatie te leiden. In het aangrijpende slotdeel zorgt hij, ondersteund door de indringende klanken die Van den Dool laat horen, samen met Haring voor een onvergetelijke apotheose.
Olivier Diepenhorst heeft een voorkeur voor klassieke stukken met mooie taal, die hij dan in een sobere regie op de planken zet. Dat heeft eerder al tot heel goede voorstellingen geleid als Smekelingen of Het leven is droom. Ook met zijn regie van De koning sterft laat Diepenhorst weer zien dat hij een van de meest veelbelovende Nederlandse regisseurs is.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Toneelschuur Producties
De koning sterft van Toneelschuur Producties / Olivier Diepenhorst wordt gespeeld op en rond veertien door Marc Warning ontworpen houten traptreden. Veertien stoffige treden zijn er voor de koning nog te gaan. Want over anderhalf uur, aan het eind van de voorstelling, zal de koning dood zijn. Koningin Marie, zijn tweede echtgenote, heeft moeite dat te aanvaarden: 'Zeg het hem voorzichtig, alstublieft. Neem er alle tijd voor.' Maar Koningin Marguerite, zijn eerste echtgenote, is resoluut: 'We hebben geen tijd om er tijd voor te nemen.'
Regisseur Diepenhorst kiest ervoor om Ionesco's stuk niet met zes maar met vier acteurs te spelen: Abke Haring is de koning, Krisjan Schellingerhout en Imke Smit zijn de koninginnen, en Jip van den Dool de wachter. Door het weglaten van de bijrollen focust Diepenhorst vooral op het absurde in enge zin: op het feit dat sterven inherent is aan het leven, en dat het van wijsheid getuigt je daar elke dag rekenschap van te geven. 'De eerste dag vijf minuten', zoals koningin Marguerite aanraadt, 'de tweede tien', enzovoorts.
In de recente regies van Diepenhorst neemt muziek een belangrijke plaats in. Ook nu, in De koning sterft, is dat zo. De acteurs gebruiken in de loop van de voorstelling een grote gong als muziekinstrument. Jip van den Dool - die samen met Pim van den Heuvel verantwoordelijk is voor de composities - tovert daarnaast ook nog muziek uit onder meer een drumcomputer en twee synthesizers. De voor een groot deel live gecreëerde soundscape speelt in De koning sterft een wezenlijke rol.
In zijn rol als wachter heeft Van den Dool minder kans om uit te blinken. Hetzelfde geldt voor Imke Smit als de naïeve tweede echtgenote van de koning die 'alleen maar kan lachen en huilen'. Uitblinken kan Abke Haring als koning natuurlijk wel. En dat doet ze. Met een bleek gezicht en wankele bewegingen zet ze de stervende koning op een fenomenale manier neer. Door een veranderende manier van praten en met haar lichaamstaal laat ze de opeenvolgende fases op weg naar het einde zien: van ontkenning, via boosheid, angst en onmacht, tot de uiteindelijke acceptatie.
Ook Krisjan Schellingerhout als de liefdevolle, maar noodzakelijkerwijs strenge, koningin Marguerite schittert. Met zijn subtiele stille spel laat hij zien wat er in iemand omgaat die de taak heeft een stervende naar die acceptatie te leiden. In het aangrijpende slotdeel zorgt hij, ondersteund door de indringende klanken die Van den Dool laat horen, samen met Haring voor een onvergetelijke apotheose.
Olivier Diepenhorst heeft een voorkeur voor klassieke stukken met mooie taal, die hij dan in een sobere regie op de planken zet. Dat heeft eerder al tot heel goede voorstellingen geleid als Smekelingen of Het leven is droom. Ook met zijn regie van De koning sterft laat Diepenhorst weer zien dat hij een van de meest veelbelovende Nederlandse regisseurs is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten