Recensie: Mevrouw Macbeth van Maatschappij Discordia

●●●○○

 

MEVROUW MACBETH

MAATSCHAPPIJ DISCORDIA



Door RiRo, gezien 4 oktober 2016

'Waarom heeft Lady Macbeth geen voornaam (hij trouwens ook niet)?' 'Is het erg dat vrouwen de touwtjes niet in handen hebben?' Nog met hun rug naar ons toe stellen de drie actrices in Mevrouw Macbeth deze en andere vragen. Vooral aan elkaar. Na die proloog pakken ze wat kledingstukken en nemen ze een rol op zich: Lady Macbeth, Macbeth en Branquo.

'Dan doe ik het paard weg', zegt Maureen Teeuwen onderkoeld. Ze ging ervan uit dat Macbeth te paard uit de oorlog terugkeert. Maar Annette Kouwenhoven corrigeert haar, dat staat nergens in de tekst van Shakespeare, dus hij is te voet. Vaak is dat de taakverdeling: Teeuwen interpreteert in Kouwenhovens ogen te vrij of wijkt net iets teveel af van Shakespeares tekst, Kouwenhoven corrigeert knorrig. De derde actrice, Miranda Prein, houdt zich in die gevallen afzijdig totdat de draad weer kan worden opgepakt.

De rollen in engere zin wisselen. In het begin is Miranda Prein mevrouw Macbeth, Annette Kouwenhoven haar echtgenoot en Maureen Teeuwen Branquo. Maar zoals spelende meisjes dat doen, verandert die rolverdeling na verloop van tijd. 'Nu wil ik dat rokje aan!'

Delen van de oorspronkelijke tekst worden nogal eens plechtig gedeclameerd in een traditioneel klinkende vertaling. Maar dat kan zomaar ineens anders zijn: 'We mollen die Branquo!' Regelmatig ook is een tekstfragment aanleiding tot terzijdes. Of er wordt een zin (zoals deze van Macbeth 'Als ik mijn daad ken, zou het beter zijn mezelf niet meer te kennen') even apart genomen, en van alle kanten geproefd en bekeken.

Nadat Macbeth door Macduff is gedood, en ook mevrouw Macbeth het leven heeft gelaten, kijken de drie actrices terug. Prein: 'Waarom moeten de vrouwen bij Shakespeare eigenlijk altijd sterven? Lady Macbeth, Desdemone, Ophelia. Maar ook Madame Bovary, Anna Karenina, Hedda Gabler?'

Dan komt Jan Joris Lamers (1942), oprichter van Maatschappij Discordia, uit de coulissen en leest het gedicht Theaterimpressies van Wislawa Szymborska voor:
'Voor mij is het belangrijkste bedrijf van de tragedie het zesde: De wederopstanding op de slagvelden van het toneel (…) Opstellen in één rij met de levenden, Met het gezicht naar het publiek. (…) De binnenkomst in ganzenpas van de veel eerder gestorvenen, Al in het derde en vierde bedrijf, en er tussendoor. De wondere terugkeer van hen die spoorloos waren verdwenen. Het idee dat ze achter de coulissen geduldig hebben gewacht, Zonder hun kostuum uit te trekken (…).'

Maatschappij Discordia is opgericht in 1981 en bestaat nu dus 35 jaar. Af en toe pik ik er een van hun voorstellingen uit om te kijken of ze nog steeds onvervalst Discordiaans theater maken. Ja, in Weiblicher Akt 7, Mevrouw Macbeth, doen ze dat. Nog steeds die oncomfortabele harde houten stoelen, deze keer in een soort café-chantant opstelling met alvast de glazen op tafel voor de Bloody Mary (met behoorlijk veel tabasco) die later zal worden geschonken. Stukken zeildoek op de speelvloer. Met daarop een emmer waarmee tijdens de voorstelling niks zal worden gedaan. In plaats van een achterdoek vijf hoge panelen. Met voor drie van die panelen net zo'n oncomfortabele stoel als waar ik op zit. Coulissen. Twee keer klinkt er muziek, ijle vrouwenstemmen, in een taal die ik niet ken.

Mevrouw Macbeth is aangekondigd als een voorstelling vanuit vrouwelijk perspectief, waarin én het plot vanuit Lady Macbeth zal worden bekeken én de lijn zal worden doorgetrokken naar machtige vrouwen van nu als Angela Merkel en Hillary Clinton. Af en toe wordt de vertelling inderdaad heel even naar het nu getrokken, maar Mevrouw Macbeth is toch vooral het omgekeerde, het vanuit het nu kijken naar de tekst van Shakespeare. Het is vooral een luchtig, maar wel erg talig, commentaar op het oorspronkelijke stuk. En hoewel de beloftes dus niet helemaal worden ingelost, levert dat wel een intelligente en speelse voorstelling op.

Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: Maatschappij Discordia

Geen opmerkingen:

Een reactie posten