●●●○○
MEDEA'S KINDEREN
NTGENT / MILO RAU
Door Piet van Kampen, gezien 10 mei 2024
Het is gruwelijk. Echt heel gruwelijk.
Het is bijna niet te doen om ernaar te blijven kijken. Amber Wiznitzer die begin mei voor NRC naar Gent ging, lukte het niet: 'Wanneer indaalt dat op deze eerste horrordood nog vier zullen volgen, zie ik me genoodzaakt iets te doen wat ik nog nooit vóór het eind van een voorstelling heb gedaan. Ik verlaat de zaal.' *
Ik zie Medea's kinderen in Amsterdam met de groene cast, dus met onder meer Juliette Debackere (2014) als verteller, Elias Maes (2013) als kenner van de Griekse tragedies, Bernice Van Walleghem (2012) als moordenaar en Peter Seynaeve (1970) als kinderbegeleider en cameraman.
De voorstelling begint met een nagesprek onder leiding van Peter Seynaeve. Vijf van de zes kinderen reflecteren over wat ze net gespeeld hebben, vragen aan Seynaeve of ze hun monoloog nog een keer mogen doen. De zesde, Helena Van de Casteele (2010), is nog aan het douchen. Na het slotdeel begrijpen we de betekenis daarvan. Dit eerste deel van de voorstelling is verhelderend. En geestig. Er wordt door het publiek vaak gelachen. Dan nog wel.
Het doek gaat open voor het middendeel. Daarin wordt het klassieke verhaal over Medea versneden met een recentere filicide, die door Geneviève Lhermitte. In dit deel zien we de zes kinderen vaak én live acteren én in door Peter Seynaeve live gefilmde beelden. Peter Seynaeve, op z'n knieën, en de camera zijn dan steeds duidelijk zichtbaar.
Het slotdeel duurt ongeveer een kwartier. In dat laatste deel blijkt dat het klassieke verhaal over Medea voor Milo Rau vooral een kapstok was voor een van zijn favoriete theatrale middelen, het re-enactment. In dit geval een realistisch re-enactment van een vijfvoudige kindermoord in Nijvel.**
Net als Amber Wiznitzer, die na de moord op het eerste van de vijf kinderen de zaal verliet, vind ik het gruwelijke laatste kwartier van Medea's kinderen onverdraaglijk. Om het desondanks vol te houden, probeer ik vooral technisch te kijken. Wat mislukt. De bloederige beelden van het doorsnijden van de vijf kelen spoken nog steeds door mijn hoofd.
Het is bedrog. Begrijpelijk. Maar wel bedrog.
Maar daardoor zie ik wel dat het overvloedig gebruik van streamen van wat er op het podium gebeurt in het middendeel ook bedoeld was om ons te conditioneren. Zodat we ervan uitgaan dat het minutenlange realistisch overkomende gekrijs, gehijg en gestik van Juliette Debackere en de vier anderen live wordt gespeeld. Zodat we er niet aan twijfelen dat Bernice Van Walleghem als moordenaar live speelt dat ze tergend langzaam vijf kelen doorsnijdt. En dat Peter Seynaeve dat tijdens de voorstelling filmt.
De vijf scènes in het gruwelijke slotdeel worden grotendeels 'gespeeld' en 'gefilmd' achter het kleine huisje op het podium. Na elke moord wordt het bebloede lijk vanachter dat huisje naar het voor ons zichtbare deel van het podium gedragen. Om onze eventuele twijfel weg te nemen en om te voorkomen dat we denken dat het in dit slotdeel om vooraf opgenomen beelden gaat, komt Seynaeve na de vijfde en laatste moord met zijn camera te tevoorschijn en filmt dat laatste lijk.
* Amber Wiznitzer, NRC online 8 mei 2024, in de krant 10 mei 2024.
** Op 28 februari 2007 roept Geneviève Lhermitte haar vijf kinderen, Yasmine (14), Nora (12), Myriam (9), Mina (7) en Mehdi (3), een voor een bij zich en snijdt ze de keel door. De kinderen proberen zich te verzetten, maar maken geen schijn van kans. Lhermitte wil daarna zelfmoord te plegen, dat mislukt.
De beelden van de lijkschouwingen hakken er bij de rechtszaak stevig in. De juryleden moeten regelmatig wegkijken om het vol te houden. Ook Lhermitte zelf trekt het op een bepaald moment niet meer: “Stop, stop, stop. Ik kan het niet meer aanzien.” Ze wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
In mei 2019 komt Lhermitte na twaalf jaar opsluiting vrij. Aan die vrijlating is als voorwaarde verbonden dat ze de cel pas mag verlaten wanneer er voor haar een plaats vrijkomt in een gesloten psychiatrische instelling. Daar wordt vier jaar later haar aanvraag voor euthanasie gehonoreerd. Op 28 februari 2023, precies zestien jaar na haar vijfvoudige filicide, sterft ze.
Ga voor de speellijst en voor meer informatie naar: NTGent